بایرام آیی نین گونلری (1) / یازار:داوود عبدی(تایماز)
ـ بو یازی چوخ اوزون اولدوغو اۆچون، ۶ بؤلومده پایلاشیلاجاقدیر
بو باشلیغی اوخویاندان سونرا، گلن گۆنلر ایچره یازیلاان [ سو(خبرچی)، اود(یالانچی)، یئل(کۆله)، تورپاق(آخیر) چرشممه‌لری‌نین دبلری و یارانیش فلسفه‌لری،
بایرام‌لا ایلگیلی دبلر و گئنیش فلسفه‌سی
۱۳ـ‌جو گۆنون(دوغا گۆنونون) دبلری و اینانج‌لاری ] یازی‌لارینی اوخوماغا حاضیرلیغیمیز اولاجاق.
قیش موسیمی اسکی تۆرک خالقلاری‌نین اوسطوره‌وی و میفیک دۆشونجه‌لرینده، گۆنش توتساقلیغی، قارانلیق‌لارین اگه‌منلیگی دئمک‌دیر و اونون آردینجا گلن چتینلیک‌لر [اوت، بیتگی‌نین اؤلومو، یئم و یئیه‌جک قیتلیغی و… ] ین یارانماسی‌دیر،
چیلله گئجه‌سی(قیشین ایلک گئجه‌سی، بؤیوک ائوینه توپلانماق دا بو ساواشا حاضیرلیق‌دیر)،
بو قونودا باخین چیلله بؤیوک ساواش خبرچیسی یازیسینا،
آنجاق قیشی یاخشی باشا چاتدیرماق اۆچون، حاضیرلیق‌لار گؤرونور
اؤرنک اۆچون:
آرقیش(قیش زوماری) ساخلانیلیر
آسقیلیقلار:قیش اۆچون آسیلیب ساخلانیلان میلاقلار، قورو یئمیشلر و قورودولموش قاخ‌لار.
بۆرمه‌ـ‌بورما:قیش اۆچون لۆله‌لنمیش یئمکلر(توربانین باغینا دا دئییلر)
قئیله‌لیک قاوورماق، باسدیرمالار ساخلاماق
سامان ایچره یاش مئیوه‌لر ساخلاماق(بۏز آلما و… )
قاوورغا(قاوورقا، قووورقا) بوغدانی قاووروب قیشا ساخلاماق
سۆتلو ساری(قیشا ساخلانیلان انجیر)
قاووتمانج(قوووتماج): قاوورغایلا سۆت
قیشلیق و….
ان سونو قیشدان چیخماق (قازانماق، چتین‌لیکلردن قورتولماق)
ائله بو اۆزدن قیشین سون‌آیی(بایرام آیی) تۆرکلر ایچره عزیز توتولار [ ایشیق‌لیق‌لارین ظفر قازانماغی و گۆنش تانریچاسی‌نین قورتولوشو و… ].
بونا گؤره، بایرام آیی‌نین، هر گۆنونون اؤزل و گؤزل آنلاملی آدلاری ا‌ولوبدور.
اؤرنک اۆچون بیر نئچه‌سی‌نین آدینی یازیریق، آنجاق آچیقلامالاری و نه‌دن‌لرینه باشقا بیر یازیدا توخانمیشیق.
ـ بایرام آیی‌نین(ایسفندین) ایلک گئجه‌سی کۆر دوغولو kür doğulu, گئجه‌سی و ایلک اون گۆنو، کۆر دوغولو گۆنلری آدلانیلیر
[بیر سیرا یئرلرده یانلیشجاسینا کۆرد اوغلو دئییلیر]
کۆر: داغلیق
دوغولو: دوغولموش، متولد، زاییده، فرزند
بو گۆنلر داغ کۆله‌یی اولور، داغلاردا اولان قارین سویوغو، کۆلک ائدیر
کۆر دوغولو افسانه‌سینی اوخویون؛ داغ اوغلو(کۆر دوغولو) آو اۆچون یولا چیخیر گئجه داغدا یولونو ایتیریب، یورولوب یوخویا گئدیر و آغیر قار یاغیب اۆستونو اؤرتور{آناسینا خبر چاتینجا دئییر بو گئجه اؤلمه‌سه داها اؤلمز، یئرین اۆره‌یی بو گئجه قیزیشاجاق}، گئجه یاریسی یئره نفس گلیب، یئر ایسینیر و کۆر دوغولو قار آلتیندان قالخیب یئنی‌دن دوغولور،
ـ چیلله‌لر(بؤیوک و خیردا چیلله)، هابئله خیدیرنبی، هابئله چارـچار(ایکی چیلله‌نین آراسیندا ایکی دنه۴ گۆن: ۸ گۆن)
چارـچار گلدی قیش گلدی
چارـچار گئتدی قیش گئتدی
آدلی گۆنلردن سونرا
ـ قاری ننه چیلله‌سی(کۆر دوغولو گۆنلری‌نین سون ۳ گۆنو ـ دوه‌لرین قیزیشماسی‌لا باغلی افسانه‌یه باخین)
ـ قاری کۆله‌یی:
بایرام آیی‌نین ۱۰ دان ۲۰ سینه دک
ـ چیلله بئچه:
بایرام آیی‌نین ایلک ۷ گۆنو [ کۆر دوغولو گۆنلری‌نین ایلک یئددی گۆنو چیلله بئچه و ۳ گۆنو قاری‌ننه چیلله‌سی]
ـ قوش کۆله‌یی:
بایرام آیی‌نین ۲۱، ۲۲، ۲۳ـ‌جو گۆنلری
ـ سئرچه کۆله‌یی:
بایرام آیی‌نین ۲۴، ۲۵، ۲۶ـ‌جی گۆنلری
ـ آلا چلپوو(چالپاو):
بایرام آیی‌نین سونونا اۆچ گۆن قالان، ۲۷، ۲۸، ۲۹ـ‌جو گۆنلری
هاوا گاه قیزارار، گاه بوزارار، گاه قارالار، گاه یاغاراق، گاه سویویار، گاهدان دا گۆن چیخار.
ـ وده یئلی(وعده ده دئییلر):
بایرام آیی‌نین(Boz ayının)
۲۷، ۲۸ـ‌جی گۆنلری، بایرامین‌ـ‌یازین گلمه‌یینی خبر وئرر.{ساری یئل قیش یئلی‌دیر، آغ یئل قارلاری اریدر، وده یئلی خبر وئرر}
ـ دارغان گۆنو:
وده یئلی‌نین صاباحیسی، قیشین سون گۆنو
بو گۆن گاهانبار و یارانیش گۆنو ده آدلانیلیر.
