احمد روستماوغلونون “یاریمچیق حیکایه” آدلی اؤیکوسونه قیسا بیر باخیش / یازار: “س. دومان”

«آسیلاجاغینی گؤزلهین آدام کیمی اولموشدوم»، حیکایه بو موحکم و ائتگیلی جومله ایله باشلانیر. بو جومله حیکایهیه کؤلگه سالان آجی و کدرلی آتمسفری یئترلی صورتده عکس ائتدیریر. اؤیکو، اؤلومجول بیر خستهلیکنن اوزاوزه قالان بیر اینسانین حیکایهسیدیر. بو آرادا او قونوم قونشو، قوهوم لار و تانیشلاری طرفیندن مصلحتلر، تاپشیریقلار و بعضا پیس دویغولارلا قارشیلانیر و بونلارا قارشی فیکیرلر و ماراقلارینی ریوایت ائدیر.
اؤیکو بیرینجی شخص باخیشآچیسیلا ریوایت اولونور. یازار بو باخیش آچیسین سئچمکله، اؤیکونو صمیمی صورتده ریوایت ائتمک و اوخوجونون اساس کاراکتئرله فیکیر و دویغو بیرلَشمهسینی یئترینجه باشاریر.
سانکی اساس کاراکتئر اوخوجونو اؤزونه صبیرداش سانیب، چیخیلماز دورومونو اونا آچیقلاییر و اوخوجو، خسته نین غم و کدره ساریلماغینی اورهکدن حیس ائدیر و اونو اؤیکونون سونوناجاق ایزلهییر.
اؤیکونو اوخویاندا، اوْلجه بئله ظن ائدیلیر کی اؤلوم، خسته نین قارشیسیندا اولان اَن اؤنملی فلاکت دیر، آما تئزلیکجه بیلینیر کی او داها بیر بویوک بدبختلیکله اوزاوزهدیر: یوخسوللوق.
اونون حیاتینی سارییان بو تیکانلی تئلی اوخوجویا گؤسترمکده، یازار باشارییلا بیر باشقا کاراکتئری قوللانیر: خستهنین حیات یولداشی. یازار اوستالیقلا قادینلارین گوجلو و اَن اؤنملی حیسی یعنی حیاتینی، ائوینی و عائیلهسینی توپلاماق ایستهیینی گوسترمکله، یوخسوللوغون ائتگیلرینی، قادین کاراکتئرینین بیرینجی و ساییر کاراکتئرلره قارشی عمل گوسترمهلرینه هؤرویور و اوخوجونون گؤزو اؤنونده قویور. ( قادینین گتیریلن ارزاقین گؤروب سئوینمهسی و یولداشینین اؤلوم تهلوکهسینی اونوتماسی ماراقلیدیر. )
بئلهلیکله بیرینجی کاراکتئرین بدنیده خستهلیک، قارشیسیندا اؤلوم و اطرافیندا یوخسوللوق وار. رستماوغلو اوخوجونو دا اساس کاراکتئریله بیرگه، بشرین ابدی عذاب اوچ بوجاغینین ( یوخسوللوق، خسته لیک و اؤلوم ) مرکزینده یئرلهشدیریر. دیگر طرفدن بو دوروم نه قدر قورخونج اولسا دا بیر او قدر ده گولونجدور. دئمک اولار کی بو حیکایهده کدرلی و غملی آتمسفر کومیک دوروملارلا قاریشیب. حاجی آیاز کاراکتئرینین دئدیکلری نه قدر دده بابا سؤزلری و اینانجلاری اؤیکوده عکس ائتدیرسه ده بیر او قدر اساس کارکتئرده کومیک فیکیرلر و دویغولار یارادیر. ( شفا وئرن داشلاری طواف ائدیب و قویون قوزو یئمهیینی یئمک ).
راوی حیکایه سینی چاپا وئرمک چالیشماسی و تئز تئز حیکایهنین سونونو دَییشمک ده اولدوقجا اؤیکوده کمدی حاللار تؤرهتمیشدیر. دئمهلی اؤیکوده تراژیک_کمیک دورم یاراتماسی فرقلی کاراکتئرلری قوللانماقلا چوخ اوغورلا گؤرولوب.
اؤیکونون داوامیندا راوی بو احوالاتین حیکایه اولماسینی وورغولاییر و یازدیقلارینین چاپا وئرمک جهدینی آچیقلاماقلا بو یازینی بیر متافیکشنه چئویریر و بئلهلیکله پست مدرن تکنیکینین بیر اهمیتلی خوصوصیتینی حیکایهیه داخل ائدیر. آما دیقت یئتیردیکجه بیر نئچه باشقا خوصوصیتلری ده گؤروروک:
- سایر کاراکتئرلر اساس کاراکتئره خستهلیگین معالیجهسی حاققیندا فرقلی مصلحتلر وئریرلر و بوتوصیهلرین هامیسی راوینین دقتینی جلب ائدیر و عین حالدا هئچ بیریسینه¬ده اینانمیر ( شوبهه و تردد )
- راوی حیکایهنین سونو حاققیندا، وورغولادیغی سببلره گؤره بیر قطعی قرارا چاتا بیلمیر و بوتون فرقلی سونوج پارچالارینی اوخوجونون گؤزونون اؤنونده قویور و اونودا سونوچ سئچیمینده شریک ائدیر.
ضیدیت: اساس کاراکترین اؤلومجول بیر خستهلییی واردیر و اوخوجو چوخ گومان ائدیر کی روایتچی اؤلمهلیدیر، آما عین حالدا اؤیکونون سونو معلوم دئییل. بو دورومو آچیق سون خوصوصیتینده ده یئرلهشدیرمک اولار.
بونلاردان علاوه یازار اؤیکوده دفعهلرله قدیم عادت و اینانجلار و فولکلوریک مثللر، جوملهلر و کلمهلری قوللاناراق متنی زنگینلشدیریب. حاجی آیاز کاراکتئری و اونون اساس کاراکتئرله ایشلهنمیش دیالوقلاری، بو حاقدا اساس رول ایفا ائدیر.
کاراکتئریزاسیون قونوسوندا اساس کاراکترین آشاغی طبقهسی اولماغینا رغما، نئجه یازارلیق ایشینه دیققت یئتیرمهسینه باخمایاراق،( مگر مشهور رسام، وانگوگون یوخسوللوقدان دیغلاییپ اؤلمهیینی ائشیتمه میشیک؟! )ِ،
اؤیکو گوزل و اوخوناقلی اثردیر.
بیر سوزله دئمک اولار کی رستماوغلو بو اؤیکوده هم مضمون وهم فرم اوزره ایشلهمیشدیر و بیر تکنیکال و مضمونلو اؤیکو یازمیشدیر. هر اینسانین ایچینده بیر (نئچه) حیکایه وار دئیه، ایچیمیزدهکی حیکایه لرین چوخو نیسکیللی و ناتامامدیر دئیه سایین احمد رستماوغلو بو سایسیز حیکایهلردن بیرینی سئچیب، یئنی بیر فرم و فرقلی بیر یازی طرزیله بیزی اونون اوخوماغینان لذت آلماغا قوناق ائتمیش.